نویسنده : جان اشتاین‌بک

    ترجمه : محمدرضا پورجعفری

در کتاب روزگاری جنگی درگرفت نویسنده، از روزی‌هایی در گذشته‌های بسیار دور، روایت می‌کند. زمانی که جنگی درگرفت. این روایت‌ها به اندازه‌ی جادوگر بدجنس و پری خوش‌طینت واقعی هستند و به اندازه هر افسانه دیگری حقیقی، آزموده شده و تصحیح شده‌اند.
_ این جنگ در چنان گذشته دوری روی داده و چنان در سایه جنگ‌های دیگر و جنگ‌هایی از انواع دیگر قرار گرفته که چه بسا کسانی که در آن شرکت کرده بودند نیز آن را از خاطر برده باشند. جنگی که از آن سخن می‌گویم بعد از جنگ سپر و کمان کرسی و آگنی کورت و درست پیش از انفجارهای کوچک آزمایشی بمب‌های اتمی هیروشیما و ناکازاکی روی داد.
جنگی که نویسنده از آن سخن می‌گوید شاید در خاطره‌ها مانده باشد زیرا آخرین جنگ در نوع خود بود. جنگ داخلی ما را آخرین”جنگ بزرگان”نامیده‌اند و به همین طریق می‌تواند جنگ جهانی دوم را آخرین جنگ جهانی فراگیر نامید. جنگ بعدی که اگر چنان ابله باشیم که اجازه وقوع آن را بدهیم، یقینا آخرین جنگ از هر نوعی خواهد بود. آن‌گاه دیگر کسی باقی نخواهد ماند که چیزی را به خاطر آورد. و اگر چنین ابله باشیم آن گاه بلحاظ بیولوژیک شایسته بقا نخواهیم بود. بسیاری از انواع گونه‌های دیگر به‌ خاطر اشتباه‌شان در ارزیابی تغییرات از روی زمین محو شده‌اند. هیچ دلیل معقولی وجود ندارد که بتوان تصور کرد ما از قانون لایزال طبیعت مصون هستیم، قانونی که گفته می‌شود در قاموس آن فزونی سلاح، افراط در تجمل، و در اغلب موارد زیاده روی در ائتلاف نشانه‌هایی از نابودی قریب‌الوقوع است………….. .